શાળા સાથે ઘટેલ સત્યઘટના પર આધારિત....

મુલ્યોની શક્તિ હજુ પણ જીવંત છે...

રોજ વસ્તી વધારતું અને ઘટાડતું એક ગામડું...ગામને છેવાડે સરકારી પ્રાથમિક શાળા !

શનિવારે વહેલા શિક્ષક આવી શાળાનો ગેટ ખોલે છે...વિદ્યાર્થીઓ ઓફીસ રૂમમાંથી પોતાના જૂથ મુજબ વર્ગખંડોની ચાવીઓ સાથે જાય છે..અને એક વિદ્યાર્થીની બુમ આવે છે-“ અરે ! આ છઠ્ઠાનો રૂમ તો ખુલ્લો છે ! સાહેબ કોઈકે તાળું તોડ્યું !” ટાબરિયા સી.આઈ.ડી. અને સૌ એકત્ર થાય – જુએ તો બીજું બધું અકબંધ એક ‘સીલીંગ ફેન’ ગાયબ !  નિરિક્ષણકર્તાઓએ શોધી કાઢ્યું કે “સાહેબ, અઈ જુઓ...કોવાડો મારી’ન તારું તોડ્યું.. અહી ટચાકો લાગ્યો સ !”

            શાળાના પડોશીઓ, વી.ઈ.સી. ના અધ્યક્ષ, કેટલાક વાલીઓ..બધા ભેગા થઇ ગયા ! મોટાભાગે સામુહિક કાર્યોમાં મતમતાંતરવાળા લોકો આ ઘટનાના પ્રતિઘાત રૂપે એકજૂટ થયા !  “ એક જ રૂમ તોડ્યું...અને બીજે અડ્યો ય નહિ..બહારના ના હોય..સાહેબ કો’ક ગોમનો જ હોય !” આટલા વરહથી આ સાહેબો અઈ’સ..કોઈ દાડો આવું નહિ થ્યું !”

શિક્ષકોના મન પણ ઉભરાયા ! જે શાળાને નિર્જીવ સ્થાન નહિ પણ જીવંત “ ‘માં”’ ગણી - શ્રેષ્ઠ શાળાથી શ્રેષ્ઠ સમાજ અને તેના વડે શ્રેષ્ઠ રાષ્ટ્ર નિર્માણ ! ને ધ્યેય મંત્ર બનાવ્યો ! અહી સરકારી નોકરી કરવાની છે એમ નહિ પણ જીવનમાં ફક્ત આ એક જ કાર્ય બચ્યું હોય તેમ બાર-તેર વર્ષ પસાર કર્યા ! વિદ્યાર્થીઓના અભ્યાસને ખલેલ કરે તેવા રંગકામ અને બાંધકામ વેકેશન દરમિયાન –બળબળતા બપોર અહી પસાર કરીને કરાવ્યા ! ઘરે સહેજે શારીરિક શ્રમ ના કરનારા શિક્ષકો-વિધાર્થીઓ સાથે મહેનત કરી શાળાને બાગમાં ફેરવી ! વિદ્યાર્થીઓની વ્યક્તિગત દેખરેખ રાખી. ગામડામાં જન્મવું એ તેમને માટે અસામાન ના રહે તે માટે “ પ્રોફેશનલી ક્રિએટીવ રાઈટીંગ-ડ્રામા-નૃત્ય-કરાટે-વિગેરે...

“શાળાનું સંચાલન તમારા બાળકો જ કરે છે અને ત્યારે આવી ઘટના ! ભાઈ..અહી હવે નોકરી કરવામાં અમને સંકોચ થશે કે હજુ અમારા પ્રયત્નોમાં શું ખામી રહી ગઈ ?”

      -:.... “અરે...એમ જીવ ના કચવશો..અમે શોધી કાઢશું...એ કયો હતો !”  “દોના જોવાડાયશું !” “ તમાર ફરિયાદ શેની નોધાવવાની?  અમે નોધયાશું..તમ તમાર મનમાં ઓછું ઓન્યા વગર જેમ ભણાવો શો એમ ભણાવો ! “ “કાલે જી ન પોલીસવારા લાઈશું ન આખા ગોમમાં ફેરવી ન હોધાયશું..” જેટલા મુખ તેટલા આશ્વાસન !

               “અરે ! કશું ના કરશો, અમારે તો ચોર નથી જોઈતો, ખાલી કાલે સવારે જો શાળાના દરવાજે એ પંખો મૂકી જાય તો અમને લાગશે કે આ ગામે અમારી કદર કરી ! અમને જેટલો પ્રેમ આ શાળા પ્રત્યે છે, એટલો જ આ ગામને પણ અમારા પ્રત્યે છે !” 

રાત્રે ગામ આપમેળે શિક્ષકોની ગેરહાજરીમાં ભેગું થાય છે-……?????……… બીજે દિવસે-રવિવારે સવારે છ વાગ્યે આચાર્યનો ફોન રણકે છે.

 “હલ્લો..સાહેબ, શાળાના દરવાજે પંખો પડ્યો’શ ! હન્ધુય મૂકી ગ્યા’શ. પંખો, પાંખીયા અને જોડે ઝભલામાં ફીટ કરવાના સ્ક્રૂ ય વેટી’ન મેલેલા’શ !”

ગાંધી-સરદાર અને રવિશંકર મહારાજ તો મહાન હતા કે તેમને કહ્યે ચોર-ડાકુ સુધરતાં !  શાળા પર આવી પડેલી સમસ્યામાં તેમને સૂચવેલ હથિયારો હજુય કેટલા પ્રસ્તુત છે ! તે વિચારી સૌની આંખમાં ચમક આવી જાય છે !

શાળા માટે તો – અભાનાતામાં કરેલી ભૂલ કરતા, સભાનાતામાં કરેલું પ્રાયશ્ચિત વધુ મહત્વનું હતું.

(શાળા સાથે ઘટેલ સત્યઘટના પર આધારિત)