Showing posts with label ટેકનોલોજી. Show all posts
Showing posts with label ટેકનોલોજી. Show all posts

July 27, 2025

જવાબદારી લઈશ તો શક્તિ મળશે !

જવાબદારી લઈશ તો શક્તિ મળશે !

સેજલ અને રાહુલથી શરૂ થયેલી આ પ્રમુખ અને ઉપપ્રમુખની પરંપરા – દર વર્ષે નવા આયામો સર કરે છે. શાળાની મુખ્ય પ્રવૃત્તિ 'નાગરિક ઘડતર'ને નવું નામ 'નાગરિક ઉઘડતર' જ નથી થયું, પરંતુ તેઓ હવે ધીમે ધીમે જાતે શાળા વિશે સભાન બન્યા છે, શીખવા વિશે સભાન બન્યા છે. તેઓને સમજાય છે કે જ્યારે આપણે જવાબદારી લઈએ છીએ, ત્યારે આપણામાં નવા ગુણો, કૌશલ્યો અને શક્તિઓ મળે છે. 'મારાથી થઈ શકે એમ હોય ત્યારે કરું' એમ નથી હોતું, પણ 'જો હું કરવા માંડું તો મારાથી થઈ શકે' – તે વાત તેમને સમજાય છે. એમનું ઊઘડતર થઇ રહ્યું છે. 

આ વખતના જૂથ બનાવવા માટે વધુ મુશ્કેલી ન પડી, કારણ કે ગત વર્ષે જે રીતે ધનુષ અને તેની ટીમે નું કાર્ય કર્યું હતું અને તે હજુ શાળામાં જ આઠમા ધોરણમાં જ આવ્યો, એટલે તેણે ગત વર્ષની આખી ટીમને લઈને દરેક ધોરણના ચાર જૂથ બનાવ્યા. શાળામાં વધેલી સંખ્યાને ધ્યાનમાં રાખી એવો નિર્ણય પણ લેવાયો કે દરેક જૂથની અંદર પણ '' અને '' એમ બે ભાગ હશે, જેથી કરીને જ્યારે શૈક્ષણિક કાર્ય હેઠળના જૂથ વર્ગમાં બનાવવાના થાય, ત્યારે માત્ર ચાર જૂથમાં નહીં પરંતુ આઠ જૂથમાં જૂથ કાર્ય કરવાનું થાય. તેમણે એ જ વખતે આઠે આઠ જૂથની અંદર હોમવર્ક માટેની જગ્યા અને બેઠક વ્યવસ્થા કેવી રીતે થશે, તેની પણ ડિઝાઇનિંગ કરી દીધું. નવા બનેલા જૂથની અંદર નાનકડી જૂથ સભા કરી અને તેના લીડર અને ઉપલીડરની ચૂંટણી પણ થઈ ગઈ.

હવે કાજલ અને ધનુષ લાગી પડ્યા હતા પ્રમુખ અને ઉપપ્રમુખની ચૂંટણી માટે. ઉમેદવારોની સંખ્યા શરૂઆતમાં તો ત્રણથી વધી જ નહીં, પરંતુ ધીમે ધીમે તેમની સાથે ચર્ચા કરતા કરતા તેઓની એ પણ સમજાયું કે જ્યારે આપણે આવી કોઈ ચૂંટણીમાં ઊભા રહીએ છીએ, ત્યારે આપણે બે બાબતો શીખી શકીએ છીએ: એક, જવાબદારી લેવા માટેની તૈયારી અને બીજું, પોતાની અંદરનો અહંકાર ઓગાળી બીજા સાથે કામ કરવા માટેની તૈયારી. છેલ્લા દિવસે તો ચપોચપ ફોર્મ ઉપડી ગયા અને ફાઇનલ દસ ઉમેદવારો વચ્ચે પ્રમુખ અને ઉપપ્રમુખની ચૂંટણી યોજાઈ. પ્રચાર માટેના પરંપરાગત ભાષણ ઉપરાંત ડિજિટલ વિડીયોઝ પણ થયા. નવી અને જૂની સ્કૂલ મેનેજમેન્ટ કમિટીના સભ્યોને ઘરે ઘરે જઈને ઉમેદવારોએ પોતાનું વિઝન તેમની સામે મૂક્યું કે તેઓ શાળા માટે શું કરવા માંગે છે અને અત્યાર સુધીમાં કઈ કઈ બાબતો નથી થઈ શકી જે તેઓ કરી બતાવશે. કેટલાકે વર્ગખંડે ફરી ફરીને પોતાની વાત મૂકી. પ્રાર્થના સંમેલનમાં દરરોજ ચાર-પાંચ ઉમેદવારોએ પોતાની પ્રચાર સભાઓ કરી. કેટલાકે ખૂબ ઇનોવેટિવ રીતે કે 'મને મત આપવાની જરૂર નથી, પરંતુ મત કેવી રીતે અપાય એ હું તમને સમજાવીશ' એમ કરીને ખાસ બેઠક બોલાવી અને તેમાં જે રીતે બધા બાળકોને સમજાવવામાં આવ્યું કે જો તમારે આને મત આપવો હોય તો અહીંયા તમારે ખરું કરવાનું છે. કહેવાની જરૂર છે ખરી કે તેને એ ડેમો બતાવવા ક્યાં ચિહ્નનો ઉપયોગ કર્યો હશે ! 

શિક્ષક તરીકે અમને લાગતું હતું કે ચૂંટણીના દિવસે તેઓ ચૂંટણી અધિકારી જેવો પોશાક વગેરે પહેરે, પરંતુ તેમનું ધ્યાન હવે એવા પોશાકોમાંથી ઉપર ઊઠીને શાળા માટેના પ્રમુખને ચૂંટવાનું છે, એ તેમણે અમારા મોં પર જ સીધું ચોપડાવી દીધું કે 'પોલીસનું કાર્ય કરવાનું છે, પોલીસનો ડ્રેસ પહેરવો જરૂરી લાગતો નથી.' એટલે એ શનિવાર અમારી ચૂંટણી શરૂ થઈ. એક તરફ શાળામાં સમૂહ કવાયત ચાલતી હતી, ગામમાંથી બધા વોટિંગ માટે આવી રહ્યા હતા. સમૂહ કવાયતમાંથી પણ ધીમે ધીમે એક એક જૂથના બાળકો પણ વોટિંગ કરી રહ્યા હતા. કલા મહાકુંભની પ્રેક્ટિસ માટેની રમઝટ બોલાતી હતી, તેમાંથી પણ ધીમે ધીમે બધા વોટિંગ કરવા માટે જઈ રહ્યા હતા. આમ, ગામના લોકો, શાળાના બાળકો, શિક્ષકો, મધ્યાહન ભોજનમાં કામ કરનારી ટીમ – સૌના મત મતપેટીમાં મુકાઈ ગયા.

અને સોમવારે તેની ગણતરી શરૂ થઈ. ગણતરી વખતેની ઉત્તેજના અને સસ્પેન્સ બંને આ વખતે સૌથી વધુ હતા, કારણ કે કોઈ એક જીતી જ જશે તેમ છેક છેલ્લા ૩૦ વોટ ન ગણાય ત્યાં સુધી કહી શકાય એમ નહોતું. અંતે શાળાને નવા પ્રમુખ અને ઉપપ્રમુખ મળ્યા. સૌએ તેમને શુભેચ્છાઓ પણ પાઠવી અને જાણે કે આ ચૂંટણી નામની ઘટના શાળામાં બની જ ન હોય તેમ તેઓ ફરી એ જ મસ્તીમાં કામે લાગી ગયા. અમારા માટે નવાઈ એ હતી કે આ છેલ્લા દસ દિવસમાં તેમણે પ્રચાર કરવામાં જે આક્રમકતા બતાવી હતી, એનો એક નાનકડો અંશ પણ ચૂંટણી પૂરી થતાંની સાથે જ હવે જોવા મળતો નથી. તેઓ એકબીજા સાથે મળીને, તેમના શીખવા માટેના અને શાળાને વધુ સુંદર, સુઘડ અને વ્યવસ્થિત બનાવવા માટેના પ્રયત્નોમાં લાગી ગયા છે.

ચાલો નીચે ક્લિક કરો અને માણો આપણા આ વિડીયોને !!















March 11, 2025

મનમેળો! 🤟 શુભ પ્રસરતું રહે! 💫 સ્કૂલ ટ્વિનિંગ પ્રોગ્રામ 💫

મનમેળો!🤟 શુભ પ્રસરતું રહે!💫 સ્કૂલ ટ્વિનિંગ પ્રોગ્રામ💫

એ સમયની કલ્પના કરો જ્યારે વાહનો નહોતાં, સંદેશાવ્યવહારનાં સાધનો નહોતાં. છતાં વિશ્વભરના માણસો વચ્ચે કંઈક ને કંઈક સામ્ય રહેતું હતું. દુનિયા આખી એક કુટુંબ જેવી નહોતી બની, ત્યારે પણ દરેક સમાજમાં - (હા, તે વખતે દેશ કે રાષ્ટ્રની સંકલ્પના પણ નહોતી) - કુટુંબો હતાં. કુટુંબમાં રહેવાની, સાથે જીવવાની પ્રથાઓ હતી.

આ કેવી રીતે શક્ય બન્યું હશે?

માણસ ફરતો રહ્યો છે. મૂળભૂત માનવસ્વભાવ બીજા માણસોને મળવાનો રહ્યો છે. (અને એને ફક્ત માણસો સુધી જ કેમ સીમિત રાખવું?) એક ખિસકોલી પણ બીજી ખિસકોલીને જોઈને "ચહેક ચહેક" થઈ જતી હશે ને! આ માણસને પણ લાગુ પડે છે. માણસનું માણસ સાથે સંબંધાવું એટલે, તુષાર શુક્લ કહે છે તેમ, "સંબંધાવું એટલે મહેક મહેક થવું." ધીમે ધીમે આ બધું માળખાગત થતું ગયું. માણસ માણસને મળે, પણ કોઈ કામ હોય તો જ મળે. જેમ એક ખિસકોલી બીજીને મળે તો ખાલી મળે - એમાં એકને બીજી ખિસકોલીમાં રસ હોય, કોઈ કામમાં નહીં. કામ તો થવાનું જ હોય. પણ આ કામકાજની વિધિમાં માનવજાત સપડાતી ગઈ.

માનવજાતને લાગુ પડે એ શાળાને પણ લાગુ પડે. રોજ સવારે ચોક્કસ સમયે, ચોક્કસ જગ્યાએ જવાનું, ચોક્કસ માણસોને મળવાનું અને ચોક્કસ કાર્ય કરવાનું. આ રીતે થતી ક્રિયાઓ ઘરેડ બની થીજી જાય. જે થીજી જાય, તે પછી ઘન થઈને સ્થિર થઈ જાય. એમાં નવું અંકુરણ થાય તો, નિયત કાર્ય વગરના માણસોને મળવાના મોકા મળે, જેથી ફરીથી અંકુરણ શરૂ થાય.

શાળામાં ટ્વિનિંગના કાર્યક્રમમાં અત્યાર સુધી અમે બરાબર આયોજન કરતા હતા - "શું જાણીશું? કયા વિષય પર ચર્ચા કરીશું?" જેવી બાબતો નક્કી કરતા હતા. પરંતુ આ વખતે સામાન્ય આયોજન કર્યું: સવારે ખજુરી પ્રાથમિક શાળા અને આપણી શાળાની કેબિનેટ પરસ્પર શાળાઓમાં જશે. ત્યાં શાળાઓને અનુભવશે, વર્ગોમાં જશે, શિક્ષકો અને અન્ય વિદ્યાર્થીઓ સાથે વાતો કરશે - (વાતો કરવાના કોઈ ચોક્કસ મુદ્દા નક્કી નહોતા કર્યા.) મધ્યાહ્ન ભોજન લેશે અને ત્યારબાદ બંને શાળાઓ સિવાયના નજીકના ઐતિહાસિક સ્થળ - રતનેશ્વર મળીશું, વાતો કરીશું અને છૂટાં પડીશું.

બંને શાળાઓના વિદ્યાર્થીઓએ જે રીતે વાતો કરી, તે જોઈને લાગ્યું કે કેટલીક વાર (કે બધી વાર?) અતિ આયોજન જ તેમના સ્વાભાવિક સ્વભાવને બહાર આવતા રોકે છે. શાળાના શિક્ષકો, શીખવાની વ્યવસ્થાઓ, વાતાવરણ, સંસાધનો અને એકબીજાના સ્વભાવ વિશે તેઓ એકદમ જુદી જુદી રીતે વાતે વળગ્યા.

શિક્ષકો તરીકે અમને આનંદ એ વાતનો છે કે અમને ધમકી મળી: "જો તમે આ વિદ્યાર્થીઓને લઈને અમારી શાળામાં નહીં આવ્યા, તો હું તમને પછી જોઈ લઈશ!" વિદ્યાર્થીઓની વિદ્યાર્થીઓ સાથેની અને અન્ય શાળા (હવે એમ નથી કહી શકાતું, કારણ કે બંને શાળાઓ એક જ ગણાય)ના શિક્ષકો સાથેની આત્મીયતા જોઈને લાગે છે કે આ જ તો છે - જે માનવજીવનને ઉત્સવ બનાવે છે.

અને આ જ છે આપણો માનવ મનનો મેળો! આવો ફરી એકવાર મહાલી લઈએ.. એ મેળામાં !