પ્રજાસત્તાકદિને બાળસત્તાક કાર્યક્રમો.....

પ્રજાસત્તાકદિને બાળસત્તાક કાર્યક્રમો.....

                  વર્ષોથી બાળ સ્વભાવ સૌ વિદો માટે એક કોયડો રહ્યો છે. બાળકોની પસંદ નાપસંદ કદાચ તેઓના પુરક પ્રશ્નોના જવાબો પરથી અંદાજ કરી શકાય છે. તેઓના કોઈ વિષયવસ્તુ માટેના પરફોર્મન્સ માટેનો આપણો અંદાજ જે તે બાળક સાથે કાર્ય કર્યાના પૂર્વાનુભવોથી અસરગ્રસ્ત હોય છે. માટે જ કેટલીકવાર અમલીકરણની પ્રક્રિયા પહેલાં અંદાજીત પરિણામો વર્ણવા લાગી જઈએ છીએ. આ બાળક તો પહેલેથી જ ઓછા બોલે છે માટે તેને વક્તુત્વ માટે રીજેક્ટ કરતાં હોઈએ છીએ અને કોઈ બાળક વાચાળ જોવા મળે તો તેને વક્તુત્વમાં ભાગીદારી માટે અગ્રીમતા આપતાં હોઈ છીએ. મોટાભાગની સ્પર્ધાઓ હોય કે સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો... 

આપણે બધા જ બાળકોને તક આપવાનું પ્રથમ પગથીયું ભૂલી જતાં હોઈએ છીએ. જયારે એક પાત્ર અભિનેતાઓનું સિલેકશન હોય કે પછી શાળા તરફથી કોઇપણ સ્પર્ધાઓ માટે ઉપલા લેવલે પરફોર્મન્સ માટેની વાત હોય. પ્રથમ પગથીયું એ જ છે કે દરેક બાળકોને પસંદગી માટેની તક મળે. આ બધી બાબતોમાં એક વાત એ પણ ધ્યાન રાખવા જેવી હોય છે કે ચિત્ર સ્પર્ધામાં કુદરતી સૌંદર્ય સારી રીતે ન દોરી શકતો બાળક સારું કાર્ટુન દોરી દે છે... કારણ ? પ્રશ્નનો જવાબ ઉભા થઇ આપવામાં શરમાતી બાળા એકપાત્ર અભિનયમાં રહેવા ઊછળી ઊછળી ને સાહેબ હું... સાહેબ હું... કહે છે.. કારણ ? રસનો વિષય... અને આપણું કામ તેની તે રસિકતાના આધારે તક આપી તે માટેનું પ્રોત્સાહન આપી...અને તેના ધ્વારા તે બાળકમાં વધેલ આત્મવિશ્વાસનો તેના શૈક્ષણિક કાર્યમાં ઉપયોગ....   બની શકે છે કે પરિણામ એવું મળે કે આપણા સૌના [પૂર્વ ]અનુભવોનો પણ છેદ ઉડી જાય અને અન્ય બાળકો માટેના બાંધેલા અંદાજો આપણે ફરી બાંધવા પડે. આવો જ ઓછા બોલા સંજયે શાળા પરિવારને  આપેલા આંચકા બાદનો બીજો આંચકો અમને આપ્યો ધોરણ છઠ્ઠામાં ભણતી ભરવાડ રીન્કુ એ. અને સૌથી વધારે આંચકો અનુભવ્યો તેની સાથે કામ કરી ચૂકેલ એક થી પાંચના વર્ગશિક્ષકોએ...

             રાષ્ટ્રીય પર્વની ઉજવણીમાં ધોરણ દીઠ ફરજિયાતપણે એક સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમ આપવો  એ ક્રમશઃ શાળાનો અઘોષિત નિયમ બની ગયો છે, ત્યારે ગુણોત્સવ-૭ અને ત્યારબાદ મુલાકાતીઓથી વ્યસ્ત રહેલા શાળા પટાંગણને કારણે ૬૮માં પ્રજાસત્તાકદિનની ઉજવણી માટેના સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોની પ્રેક્ટીસ કરવાનો પુરતો સમય બાળકોને ન આપી શક્યા – કેટલાંક બાળકોએ તો શિક્ષકની મદદની આશા છોડી સ્વયં તૈયારીમાં લાગી પડ્યા હતા. ૨૬મી ના રોજ જયારે કાર્યક્રમોની રજૂઆત થઇ ત્યારે  બાળકોનું પરફોમન્સ જોતાં નવાઈ પમાડે તેવું હતું. 

બાળકોએ ફરી સાબિત કરી દીધું હતું કે “ अगर, मिल जाये हमें मोका, तो हम भी लगा शकते हें चोक्का !!