"પાળિયો"-એક પ્રેરણા-મૂર્તિ.....

 સમાજ માટે કંઈક સારૂ કરવા માટેની પ્રેરણા-મૂર્તિ એટલે  "પાળીયો"   

"પાળિયા" વિશેની વાત કરતાં વડીલ ગ્રામજનો 

 ધોરણ-૫ નું બાળક જયારે “પાળિયો” એટલે શું ? એવું પૂછે છે ત્યારે પાળિયા વિશેની માહિતી આપતાં વિષય શિક્ષક તરીકે [અને એક નાગરિક તરીકે પણ]આપણાં વિધાનોમાં પણ શૂરવીરતા પ્રગટતી હોવી જોઈએ...આ ‘પાળિયા’ વિશેના માર્ગદર્શનની પહેલી શરત છે અને સાથે સાથે જેના નામનો પાળીયો છે તે બહાદુરની સમાજ માટેની શહીદી પ્રત્યેની આ સમ્માનીય આચારસંહિતા પણ ગણાય !!! 

નજીકમાં આવેલ ગામ નદીસરમાં  આવા જ એક બહાદૂરીના પ્રતિક પાળિયાની મુલાકાતે જયારે ધોરણ-૫નો વર્ગખંડ નીકળ્યો ત્યારે જ શિક્ષકશ્રીએ “પાળિયો” એટલે શું?? અને કોની યાદમાં” આ વિશે આપેલ સમજની છટા બાળકોના વર્તનમાં દેખાઈ જ આવતી હતી.  શાળા અને સમાજે ભેગા મળી કેવી પ્રવૃત્તિ કરી તે આપ જોઈ શકો છો....

પાળિયાની મુલાકાતે જઈ રહેલા બાળકો 

આસપાસની સફાઈ કરતાં બાળકો 

બાળ-કુતૂહલતા

વડીલો અને બાળકોના વાર્તાલાપમાં જરૂર જણાય ત્યાં સેતુનું કામ કરતાં વિષય શિક્ષકશ્રી  

 વડીલો ધ્વારા પાળિયા વિશે જાણ્યા પછી............ 

વ્યક્ત થવાની તક !

& વ્યક્ત થવાની તક ! &
‘બેન્ડ’ શરૂ કરવાની ઈચ્છા ઈચ્છા ધરાવતો નવાનદીસર પ્રાથમિક શાળાનો વિદ્યાર્થી સુરેશ રાવળ

ધોરણ ૬ થી ૮ ના નવા પુસ્તકો આપણા સૌ શિક્ષકમિત્રોની બે પ્રકારની પ્રતિક્રિયા જોવા મળશે..

[  જેની એક પ્રતિક્રિયાનો સંવાદ હશે...”ઈટ્સ ડીફરન્ટ...”

[  બીજી પ્રતિક્રિયાનો સંવાદ હશે... “અરે! આવું તો    પહેલા પણ હતું.”

               અને બંને પ્રતિક્રિયા સ્વાભાવિક છે.

આવું તો પહેલા પણ હતું જ પરંતુ,.તેમાં ઉમેરાયું છે – ચિંતન !

·        આપણે અત્યાર સુધી ‘જોયફુલ લર્નિંગ’ માં ‘જોય’ પર વધુ ફોકસ કરતા હતા ‘લર્નિંગ’ પર ઓછું.... હવે કોઈ પણ પ્રવૃત્તિ કરતી/કરાવતી વખતે બાળક માટે જોય હોય અને શિક્ષકના મગજમાં લર્નિંગ ‘ઓબ્જેક્ટીવ’  તેવું આયોજન જરૂરી.

·        હેતુલક્ષી આયોજન

·        શીખવાનો વ્યાપ હવે ફકત શિક્ષક કે પુસ્તક સુધી સીમિત ના રહેતા સમાજ પાસેથી પણ શીખી શકાય તેવી તકો.

·        માહિતીને બદલે જ્ઞાન પર ભાર. તમે નોધ લીધી હોય તો હવે સ્વાધ્યાયમાં (ખાસ કરીને ભાષાઓમાં) વિદ્યાર્થીને પોતાને વ્યક્ત થવાની વધુ તકો પૂરી પડાઈ છે.

                        આજ સંદર્ભે ધોરણ સાતના અંગ્રેજીમાં પ્રથમ યુનિટમાં ભાષાના જે હેતુઓ છે તે ઉપરાંત વિવિધ વ્યવસાયો વિષે વિદ્યાર્થીઓ જાણે તેવો પ્રયાસ છે. – વીઝીટીંગ કાર્ડ થી સંવાદો વિગેરેમાં જુદા જુદા વ્યવસાયો સાંકળી લીધા છે. એવા કેટલાક વ્યવસાય વિષે પણ મુકાયું છે કે જેને સામાન્ય રીતે આપણે વ્યવસાય ગણતા જ નથી – જેમ કે પેજ નંબર ૮ પર આપેલ આપણી નવાનદીસર પ્રાથમિક શાળાના વિદ્યાર્થી સુરેશ રાવળની ‘બેન્ડ’ શરૂ કરવાની ઈચ્છા ! તેની સાથે જ હીના પરમારની કવિયત્રી બનવાની ઈચ્છા ! આ કિસ્સાઓ વડે  ભાષાના હેતુઓ તો પાર પડે જ છે પણ સાથે સાથે વિદ્યાર્થીઓની આંખમાં નવા સ્વપ્નો પણ આંજે છે !

આવો, આપણે આપણા વર્ગખંડોને એવા મુક્ત બનાવીએ કે જ્યાં આપણા વિદ્યાર્થીઓને પોતાનો કોઈ પણ વિચાર વ્યક્ત કરવામાં સંકોચ/શરમ/ડર ના હોય ! અને કદાચ તો જ નવા અભ્યાસક્રમના હેતુઓની નજીક આપણે પહોચી શકીશું. 

નવા પુસ્તકો સંદર્ભે આપના સુચનો આવકાર્ય છે !

કન્યા કેળવણી મહોત્સવ તથા શાળા પ્રવેશોત્સવ-૨૦૧૨

કન્યા કેળવણી મહોત્સવ તથા શાળા પ્રવેશોત્સવ-૨૦૧૨ 

 પહેલા ધોરણની નવી ટીમ..... કેપ્ટન [બેનશ્રી] સાથે  

                              શાળાકીય પર્યાવરણમાંનો મોટો ઉત્સવ એટલે જ આપણો “શાળા પ્રવેશોત્સવ’. શિક્ષક/શાળા અથવા તો અધિકારી તરીકે તો ઠીક પણ એક પ્રવેશ મેળવનાર બાળકને મન પણ પ્રવેશોત્સવનું કેટલું મહત્વ હોઈ શકે છે  તે તમે જાણવા માગો છો? તો થોડીવાર માટે બધું જ ભૂલી જાઓ અને વિચારો કે તમે એક પહેલાં ધોરણમાં પ્રવેશ મેળવનાર બાળક છો, બાળક તરીકે  શાળામાં પ્રવેશ મેળવી રહ્યા છો ત્યારે આખા ગામના લોકો તેને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે શાળાના પટાંગણમાં હાજર હોય છે....

ઊંટગાડી અથવા તો બળદ-ગાડામાં ઢોલ-નગારા સાથે તમને ગામમાં ફેરવવામાં આવે છે......તમારા કપાળે રાજ્યાભિષેકની જેમ તિલક-ચાંલ્લો અને ચોખા લગાવી તમને સ્પેશ્યલ બનાવવામાં આવ્યા છે.......એટલું જ નહી રાજ્ય સરકારશ્રીથી પોતે ન આવી શકાતાં મોટા અધિકારીશ્રીઓને સરકારશ્રીએ પોતાના પ્રતિનિધિ તરીકે મોકલ્યા છે.............અને પોતાના પ્રતિનિધિના હસ્તે/હાજરીમાં આપનો શાળા પ્રવેશ થઇ રહ્યો છે...........આખું ગામ તાળીઓ વડે આપના શાળા પ્રવેશને  વધાવી  રહ્યું છે...શાળામાં ભણતાં મોટા ભાઈ-બહેનો સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમ અથવા તો આગવા કૌશલ્યોની રજૂઆત વડે આપને ખૂશ કરવા પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે......., બસ....સ.....સ....,હવે સપનામાંથી બહાર આવી વિચારો કે આવું વાતાવરણ જયારે પ્રવેશોત્સવ સમયે સર્જાય છે ત્યારે તે બાળકનો રૂઆબનો અંદાજ લગાવી શકો છો.......?? તે બાળકોનો રૂઆબ કોઈ મહારાજા જેવો જ હશે......

 ..........મિત્રો પ્રવેશોત્સવ ધ્વારા જયારે બાળકને  આપણે શાળામાં મહારાજના રૂઆબમાં પ્રવેશ આપી લાવીએ છીએ ત્યારે તેનો આ રૂઆબ સતત ટકી રહે તેવો આપણે પ્રયત્ન કરવો જ રહ્યો, માટે અમે પણ એવો જ સંકલ્પ કર્યો છે કે બાળકોનો આવો જ રૂઆબ આગળના સમયમાં પણ ટકાવી રાખીશું અને બાળકો પણ આવા જ રૂઆબ સાથે શાળાકીય પર્યાવરણમાં માર્ગદર્શન મેળવી એક નીડર અને સમાજ ઉપયોગી નાગરિક બને તે માટેનો પૂરેપૂરો પ્રયત્ન કરીશું...........આવો કેમેરાની આંખે નિહાળીએ અમારો “કન્યા કેળવણી મહોત્સવ તથા શાળા પ્રવેશોત્સવ-૨૦૧૨”

લેજીમ સ્ટેપ સાથે મુખ્ય મહેમાનશ્રીનું  સ્વાગત કરતી બાળાઓ....... 

દીપ પ્રાગટ્ય વડે કાર્યક્રમની શરૂઆત કરતાં મહેમાનશ્રીઓ.... 

વચ્ચે મુખ્ય મહેમાનશ્રી આર.જે.સવાણી [ડેપ્યુટી જનરલ ઓફ પોલીસ ,રેલ્વે,ગાંધીનગર] સાથે શ્રીમતી વસંતી સવાણી તેમજ શ્રી આર.એમ પટેલ [ક્રાઈમ બ્રાન્ચ ઈન્સપેક્ટર ,અમદાવાદ] 

 તિલક કરી -તેમજ પેંડા વડે મોં મીઠું કરાવી બાળકોને  શાળાકીય જીવનમાં આવકારતા મહેમાનશ્રીઓ   

જીલ્લા માહિતી ખાતા શિક્ષણ જાગૃતિ માટે "શૈક્ષણિક ભવાઈ" નો કાર્યક્રમ કરતાં કલાકાર મિત્રો  

પ્રસંગને અનૂરૂપ માર્ગદર્શન...

શાળા તરફથી યાદગીરી રૂપે શાળા મુખપત્ર આપતા  smc અધ્યક્ષશ્રી 

નવીન વર્ગખંડનું લોકાર્પણ..................

                                         મિત્રો, દરેક નાગરિક... ભલે ને તે શૈક્ષણિક વ્યવસાય સાથે જોડાયેલ હોય કે ન હોય.....ભલે ને તે નાગરિક બાળકના વાલી તરીકે પણ ન હોય...છતાં પણ તે પોતાની  નૈતિક જવાબદારી સમજી....થોડું ધ્યાન રાખે કે પોતાની શેરી-મહોલ્લો કે ગામનો દરેક બાળક શાળામાં પ્રવેશ મેળવે.......દરેક બાળકને ભણવા માટેની પૂરેપૂરી તક મળે.....અને તે માટે બાળકને મદદરૂપ પણ બને...... તો અમે માનીએ છીએ કે એ દિવસો દૂર નહી રહે કે જયારે  “શિક્ષણમાં અગ્રેસર રાજ્યની વાત  નીકળતાં જ લોકો “ગુજરાત" રાજ્યનું નામ લેશે....    

हे शारदे माँ......

हे शारदे माँ..हे शारदे माँ.....अज्ञानता से हमें तार दे माँ

ધોરણ-૮ નવીન વર્ગ .....

BALA.........

é......BALA  [Building As Learning Aid ] ......é

શિક્ષણ સાથે આજકાલ કેટલાક વાક્યો ખુબ સંભાળવા મળે છે દીવાલો સાથે દીવાલ બહારની શાળા !

વર્ગખંડની દીવાલ બહાર પણ શિક્ષણ છે....પુસ્તકથી પર થઈને જ્ઞાન મેળવવાના પ્રયત્નો થવા જોઈએ.

બાળકને શીખવવાને બદલે તે શીખતો થાય તેવા પ્રયત્નો થવા જોઈએ.

આ બધા વિચારોને એક સામાન્ય શાળામાં લાગુ કરવા માટે કેટલાક ફેરફાર કરવા પડે. ફેરફાર શાળા, સિસ્ટમ, શિક્ષક પક્ષે, વાલી પક્ષે હોઈ શકે. (વધુ વિગતો માટે જુઓ : nvndsr.blogspot.com )

આ બધામાં એક મહત્વપૂર્ણ ફેરફાર કરવા જેવી જગ્યા છે...શાળાની ઈમારત ! શાળાના ઈમારતમાં શીખવામાં મદદરૂપ થઇ શકે તેવી શક્યતાઓ શોધવાની તક એટલે - Building as Learning Aid (BALA)

અમારી શાળામાં “બાલા” પછી જોયેલા કેટલાક ફેરફાર..

 Ø બાળકો પોતાની આસપાસની ભૌતિક દુનિયા સમજવા શાળાની વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરી શકે.જેમકે..હવે “કોની ઊંચાઈ વધારે છે ?” ની શરતની ખાતરી શાળાના કમ્પાઉન્ડમાં જ થઇ જાય... હું પાંચ કિલો ઉચકી શકું છું...એ હું આ ખુરશી ઉંચી કરી તેની પર લખેલા વજનથી જાણી શકું છું !

Ø અંકોની ઓળખ,ગણતરી અને સમજ ને પોતાની આસપાસની વસ્તુઓમાંથી પ્રાપ્ત કરવા.છાપેલા કે લખેલા નહિ..આ તો અંકો પર કુદી શકાય, બેસી શકાય અને રોજ તેની મદદથી નવું નવું રમી શકાય.

Ø  ભાષાનો ઉપયોગ કરવો પડે તેવી સ્થિતિ શાળામાં કોઈ પણ જગ્યાએ હોય.આ ભગતસિંહ છે? આ કોની પુછડી છે? આ કઈ લાગણી બતાવતો ચહેરો છે ? જેવા સવાલો હવે દીવાલો પર વિખરાયેલા છે.

Ø શીખવવું ને શીખવામાં બદલવા……રમીએ છીએ, ગણીએ છીએ, સાપ સીડી રમતાં-રમતાં સાપ ગળે નહિ તે માટે...”બે પડજો...બે પડજો” ની પ્રાર્થના કરીએ છીએ ! હા અમે શીખીએ છીએ !

અમારી શાળામાં Building As Learning Aid અંતર્ગતના અમારા વર્ગખંડોના બારણા, બારીઓ, થાંભલા, દીવાલો, નકશાઓ, રસ્તો, ફન-વે આ બધું આપ વિવિધ ભાગમાં ક્લિક કરી જોઈ શકો છો.  

Ø  BALA part-1- door

Ø  BALA part-2..window

Ø  BALA part-3- pillar

Ø  BALA_Part-4- feelings

Ø  BALA_Part-5- BALA CAMPUS