December 24, 2016

ગણિતની ગમ્મત – પરંતુ તે પહેલાં “ગમ્મતની સાથે ગણિત”


ગણિતની ગમ્મત – પરંતુ તે પહેલાં “ગમ્મતની સાથે ગણિત”

                       આપણે સમજી શકીએ એ પહેલેથી જ બાળકોમાં ગણિત વિકસવા લાગ્યું હોય છે ! નાનાં બાળકને પૂછો કે  તારે એક ચોકલેટ જોઈએ કે બે ? તો તે બે જ કહેશે ! તેને બે એટલે કેટલી (?) તે જાણ નથી હોતી પરંતુ બે એટલે વધારે એટલું ગાણિતિક જ્ઞાન તેનામાં આવી જાય છે. પ્રાથમિક કક્ષાએ ગણિત શીખવવા બાળકોને મૂર્ત વસ્તુઓની ગણતરી તેમજ તેની આસપાસના પર્યાવરણનાં ઉદાહરણો ધ્વારા જ સમજ આપવામાં આવતી હોય છે. જેમાં બાળમાનસને મજા પણ આવતી હોય છે, પરંતુ જેમજેમ ગણિત સ્લેટ કે નોટ પર ઉતરતું જાય છે અથવા કહીએ તો આગળ વધતું જાય તેમ તેમ કોણ જાને કેમ પણ મોટાભાગે બાળકની ગણિતમાંની રસરૂચી ઘટતી જાય છે. તેમાનું કદાચ એકાદ કારણ એ હોઈ શકે કે જેમ જેમ ગણિત ઉપલાં ધોરણ તરફ આગળ વધતું જાય છે તેમ તેમ મૂર્ત વસ્તુઓ [ કે જે ગણતરી માં ઉપયોગી અને બાળકોની ગમતી ] ઓછી થતી જાય છે, પર્યાવરણનાં ઉદાહરણો અદ્રશ્ય થતાં જાય છે, અને સામાજિક ઉદાહરણો ઉમેરાતાં જતાં હોય છે... એક સમય એવો પણ આવે છે કે ગણિતમાં ગાણિતિક ઉદાહરણોથી જ ચલાવાતું હોય છે, અને પરિણામે ગણિત સમયે વર્ગખંડ શૈક્ષણિક સહભ્યાસિક પ્રવૃત્તિ વિનાનો બની જાય છે. પરિણામે પરોક્ષ શિક્ષણ અને પ્રત્યક્ષ પ્રવૃત્તિ ની જગ્યાએ - લખવું અને ગણવું કે જે ખરેખર આપણું પરોક્ષ ઉદેશ્ય છે તે ગણિતમાં પ્રત્યક્ષ થઇ જાય છે. અને આપણે તો ચંચળ બાળકોને જાણીએ જ છીએ - પ્રવૃત્તિ વિનાના વર્ગખંડોમાં બાળકની માનસિક હાજરીની સ્થિરતા કેટલી ? – બાળમાનસ જ નહિ કોઈપણ વ્યક્તિ  તમે તેને ભણાવો છો ત્યારે જ ભણે છે તેવું માનવું ભૂલ ભરેલું છે, હા 100% ખાતરીપૂર્વક કહી શકીએ કે તમે જયારે તે એકમ અનુરૂપ કઈંક પ્રવૃત્તિ કરાવો છો ત્યારે તે કૈક શીખી રહ્યા જ હોય છે – માટે ગણિતને બાળકોની રસરૂચી મુજબની પ્રવૃત્તિઓ વડે રસિક બનાવવું જ રહ્યું -નહિ તો આપણી  ચર્ચા Chalk to Talk  વાળી પદ્ધતિથી તો અથાક મહેનત છતાં પણ સત્રાંતે બાળકોનું પરિણામ આપણા માટે આ વાક્ય સાચું પુરવાર કરશે કે – “मेथ्स में डब्बा गुल ! ચાલો, જોઈએ શાળા પરિવારે ગુણોત્સવ દરમ્યાન ઉપચારાત્મક કાર્યમાં ઉપયોગ કરી શકાય તેવી ધોરણ પાંચમા બાળકોને સ્થાનકિંમત સમજાવવા કરેલી પ્રવૃત્તિને, અને સાથે સૂચિત પણ કરીએ કે આમાં બાળકોને વધુ મજા પડે તેવું શું ઉમેરી શકાય? -    
મારી પાસે આવ્યા પાંચ - તેની કિંમત પાંચ જ થાય ! - : એકમ 
તેની કિંમત 100  થાય ! - : સો 
તેની કિંમત 30000  થાય  - :  દસ હજાર
4 મારી પાસે આવે ત્યારે તેની કિંમત 4000000 થાય-:દસ લાખ 

No comments: