February 23, 2025

શબ્દ એ છે - એ જ કેમ છે?

શબ્દ એ છે - એ જ કેમ છે?

અમે કથા તો અંગ્રેજીની માંડેલી પણ એ વાતે વાતે ફરતી ફરતી ભાષામાં ભટકવા માંડી.  ધોરણ - ૭માં શિક્ષકે ચાર વાક્ય લખ્યાં. (અલબત્ત ઘરેથી ગૂગલ ડૉકમાં ટાઇપેલા)

·       Mohan is going to school.

·       Mohan will go to school.

·       Mohan goes to school.

·       Mohan went to school.

આમાંથી હું સ્થિતિમાં કે સમય બોલીશ તમારે તે ક્યું વાક્ય બોલાયું હશે એ ઓળખી કાઢવાનું છે. (વર્ગમાં શિક્ષક સિવાયના  ચહેરા : “અબ્બે આમાં કોઈ જગ્યાએ સ્થિતિ કે સમય બતાવતા કોઈ શબ્દ નથી.)

વર્ગના શિક્ષણ-સચિવશ્રી નિર્જલા (દેવી🤣) : પણ આમાં કોઈ શબ્દ નથી.

  શિક્ષક : છે - છે - તમે જોઈ તો જુઓ.

  અન્ય મિત્રો : હા, પૂછો તમે.

  શિક્ષક : હું અને પ્રિન્સી વાત કરી રહ્યાં છીએ અને એ સમયે મોહન સ્કૂલ જઈ રહ્યો છે અને મેં પ્રિન્સીને ઉપરના ચારમાંથી એક વાક્ય કહ્યું - બોલો ક્યું?

  ચાર પાંચ એકસાથે : પહેલું. આ તો સાવ સહેલું. મોહન ઇઝ ગોઈંગ ટુ સ્કૂલ.

  શિક્ષક : યસ, સહેલું. આ વાત ગઈકાલની છે બોલો કઈ?

  રિતેશ : went વાળું વાક્ય : છેલ્લું.

  નિર્જલાદેવીજી 🤪 : હંક- એમ શેનું ?

  શિક્ષક : બરાબર છે એ પ્રકારે કહેવામાં સમજાય કે એ પહેલાંની વાત છે ! યાદ હોય તો આપણે એક Now - Before વાળાં વાક્યો છૂટાં પાડવાની પ્રવૃત્તિ કરેલી.

  નિર્જલા: ઓ - એમ બહુ ડખા. એમ કરેલું ને કસોટીમાં પૂછાયેલું તોય મારે પાંચે પાંચ ખોટાં પડેલાં.

  શિક્ષક : યસ, આઈ નો ધેર વોઝ ઓનલી વન સ્ટુન્ડટ ઇન ધ ક્લાસ. થેટ્સ યુ 🤣 ધ ગ્રેટ !

  અડધો ક્લાસ : કાગડી 🤣

  નિર્જલા: એમ નહીં પણ વેંટ શાનું થઈ જાય ?

  શિક્ષક : ગો કહીએ છીએ એમ વેંટ કહેવાનું !

  નિર્જલા : શા માટે?

  શિક્ષક : એવું કોઈ લોજિક નથી. ને તારે લોજીક જ શોધવું હોય તો એમ કહે કે આ હું કરું છું (ચાલીને વર્ગ બહાર જતાં જતાં) એને ‘જવું’ જ કેમ કહેવાય છે ?

  થોડીવાર ચૂપકીદી પછી- કોણ ? એ જ નિર્જલા : જો હું કહું છું કે તમને જ નથી ખબર કે એમ કેમ કહેવાય?

  શિક્ષક : હા, એ વાત એકદમ સાચી છે કે ભાષામાં કયો શબ્દ કેમ વપરાય અથવા એમ કહું કે વપરાતો થયો એમાં કોઈ તર્ક નથી. એ શરૂ થયા ત્યારે એમ જ એ રીતે બોલાયા ને વપરાયા !

  નિર્જલા: હોવ ! એમ ના હોય કશુંક તો હોય ને ! પ્લે હોય તો પ્લેડ કરીએ એમ કઈક તો હોય ને !

  શિક્ષક : (શ્રી ધમેન્દ્રને યાદ કરી) સારું હું કહું એને. આપણે શું બોલાય એ કહેજે !

  નિર્જલા : હા બોલો.

  શિક્ષક : ટી ઓ

  નિર્જલા : ટુ

  શિક્ષક : ડી ઓ

  નિર્જલા : ડુ

  શિક્ષક : જી ઓ

  નિર્જલા : (ખચકાઈ આંખો ગોળ ફેરવી ) હારા, ગંધાતા!

  શિક્ષક : હવે કહે ને કે લોજીક જ લગાડવાનું હોય તો ટીઓ ટુ થાય, ડીઓ  ડુ થાય તો  જીઓ તું ના બોલી એ જ બોલાવું જોઈએ પણ તેનો ઉચ્ચાર તો આપણે-

(આખો વર્ગ આમાં અટવાયેલો હતો ત્યારે રીતિક કંઈક જુદા વિચારમાં જ હતો એ મોટેથી બોલી પડ્યો સાહેબ જીઓ- ગુ 🤣🤣) ને સૌ એટલું હસ્યા કે વાત ના પૂછો.

પછી તો હારમાળા ચાલી એવા શબ્દોની કે જેના ઉચ્ચાર જે થવા જોઈએ એ ન થતાં જુદા થાય છે. તેમને એમ કે આપણે એમાં રહેલી ખામીઓ શોધીએ છીએ !

શિક્ષક તો એય મજા લેતો રહ્યો કે બેટાઓ આ જ રીતે તમને ક્યારે કયો સ્પેલિંગ લખવો અને કોનો શું ઉચ્ચાર થાય તે આવડશે !

No comments: